Przyjęcie do domu opieki / Przyjęcie do domu opieki bez zgody
Decyzja o umieszczeniu osoby bliskiej w domu opieki jest bardzo trudna, czasami jednak stanowi konieczność i de facto jedyną możliwość zapewnienia takiej osobie codziennej pomocy i właściwych warunków życia. W większości przypadków przyjęcie do domu opieki odbywa się zgodnie z wolą pensjonariusza. Co jednak zrobić w sytuacji, jeżeli osoba z uwagi na chorobę albo wiek nie jest zdolna sama o siebie zadbać, a nie chce, bądź nie jest w stanie świadomie wyrazić zgody na umieszczenie w domu opieki?
Kwestie związane z przyjęciem do domu opieki bez zgody uregulowane są w Ustawie o ochronie zdrowia psychicznego.
Zgodnie z Art. 38. powołanej ustawy "Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej."
Natomiast zgodnie z Art. 39. powołanej ustawy
"1. Jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
2. Z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić również kierownik szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywająca w nim osoba jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, natomiast nie wymaga dalszego leczenia w tym szpitalu.
3. Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy."
Uwaga! Skierowanie do domu pomocy społecznej wymaga uprzedniej oceny stanu zdrowia oraz możliwości korzystania przez podopiecznego ośrodka pomocy społecznej ze wsparcia środowiskowego.
Co zrobić jeżeli osoba pomimo orzeczenia Sądu nie zgadza się na umieszczenia w domu opieki?
Jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję.
Czy orzeczenie sądu może ulec zmianie?
Zgodnie z art. 41 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznegoo soba przyjęta do domu pomocy społecznej w trybie art. 39, jej przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę - mogą występować do sądu opiekuńczego o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej.
Z wnioskiem takim może wystąpić także kierownik domu pomocy społecznej, jeżeli uzna, że zmieniły się okoliczności uzasadniające orzeczenie o przyjęciu tej osoby do domu pomocy społecznej bez jej zgody.